İngilizcemi geliştirmek için teknolojiden yararlanmak istedim ve bu amaçla pek çok yapay zeka tabanlı İngilizce uygulamasını bizzat denedim. Praktika AI, Loora, TalkPal, Speak, Makes You Fluent... Aklınıza gelen ne kadar popüler AI İngilizce pratik uygulaması varsa hepsini kurcaladım. Sonunda ise, yapay zeka ile gerçek öğretmenlerle yapılan online dersleri başarılı bir şekilde bir araya getiren Flalingo’da karar kıldım.
Bu yazımda, kendi deneyimlerimle yapay zekâ destekli dil eğitiminin artılarını ve eksik kalan yönlerini, Cambly ve Preply gibi platformlardaki deneyimlerimi ve en nihayetinde neden Flalingo’yu tercih ettiğimi şeffaf bir şekilde paylaşacağım.
Ayrıca internette karşılaştığım olumlu ve olumsuz yorumlara da yer vererek, kendi deneyimlerimden ziyade diğer kullanıcıların da deneyimlerine dengeli bir bakış açısı sunmaya çalışacağım. Çalışacağım diyorum çünkü bunu yapmak için elimden geleni yapsam da bu yazının kendi deneyimlerime ve önyargılarıma dayalı olarak oluşturduğum gerçeğini bilmenizi istiyorum.
İlk olarak, yapay zekâ uygulamalarının dil eğitimine getirdiği yenilikler ve avantajlarından bahsedeyim. Benim gibi İngilizce konuşma pratiği yapmak isteyenler için yapay zekâ uygulamalarının büyük fırsatlar sunduğunu düşünüyorum. Ben de Türk eğitim sisteminden çıkan herkes gibi uzun süredir “İngilizceyi anlıyorum ama konuşamıyorum” diyenlerdenim. Sam Altman’ın 30 Kasım 2022’de güneşli bir San Francisco sonbaharında dünya tarihini ve elbette İngilizce öğretimini değiştirecek ChatGPT lansmanından sonra, ChatGPT’yi kullanarak İngilizce konuşma becerimi nasıl geliştirebileceğim üzerinde kafa yormaya başladım.
Açık söylemem gerekirse büyük hevesle karşısına oturduğum ChatGPT’nin beklentilerimi karşılamaktan çok uzakta olduğunu gördüm. Kısa süre sonra, yukarıda adlarını saymış olduğum ai tabanlı İngilizce öğretim uygulamalarının ChatGPT modellerini daha spesifik eğiterek yapay zekâ öğretmenleri sunmaya başladığını gördüm. Bu kısımda da deneyimlediğim bu uygulamaların artılarına yer vereceğim:
| Avantaj | Açıklama |
|---|---|
| 7/24 Ulaşılabilirlik | Telefonumda bir AI öğretmen devamlı hazırdı. İstediğim saatte sohbet edebiliyor, pratik yapabiliyordum. Saat farkı, randevu derdi yok. |
| Sınırsız Pratik | Bir robotla konuşmanın belki de en büyük artısı, utanma duygusunu azaltmak. Mesela telaffuz çalışırken aynı kelimeyi on kere yanlış söylesem de çekinmedim. Nitekim bir kullanıcı da "telaffuz ve gramer geliştirmek için mükemmel; bir öğretmen veya sınıf arkadaşına göre kimse bir kelimeyi defalarca tekrar etmeye pek gönüllü olmuyor" diyerek bu durumu en iyi şekilde özetlemiş. |
| Anlık Geri Bildirim | Yapay zeka ile çalışmanın bir diğer artısı da farklı rol yapma oyunları ve diyaloglar sunmasıydı. Bazıları konuşmamı dinleyip anında dilbilgisi düzeltmeleri yapabildi. |
Bu avantajlar kulağa harika geliyor, öyle değil mi? Nitekim AI botlarıyla sohbet etmek ilk başta çok heyecan vericiydi; sanki cepte sabırlı bir İngilizce partneri taşımak gibiydi. Hatta yalnızlık çeken veya konuşacak kimsesi olmayan bazı kişiler için bu tür yapay zekâ sohbetlerinin faydalı olduğunu düşünenler de var.
Ancak bu konuda tam tersi şekilde bu eğitimlerin duygusal bir yanı olmaması da ben de dahil olmak üzere birçok kişide olumsuzluk yaratabiliyor:
| Dezavantaj | Açıklama |
|---|---|
| Duygusal Bağ Eksikliği | Gerçek eğitmenlerle olan duygusal iletişimi sunamaz. Bu da sohbetlerin ve eğitimin daha mekanik olmasına neden olarak süreklilik sağlayamaz. |
| Sohbetlerin Ruhsuz Hissettirmesi | Uzun süreli kullanımda insanla iletişimin yerini tutamadığı için motivasyon kaybına neden olabilir. |
Bu konuda diğer kullanıcıların da deneyimlerine bakarken şöyle bir yoruma rastladım ve sizinle de paylaşamasam olmazdı:
“Ben de bu uygulamalarda oldukça akıcı diyaloglar kurabildim, değişik konular hakkında pratik yaptım. Ancak bir süre sonra, içimde tuhaf bir eksiklik hissi belirmeye başladı. Neden mi? Ne kadar gerçekçi yanıtlar verse de karşımdaki sonuçta bir makineydi. Konuşmalarımızdan duygusal bir tat alamadığımı fark ettim. Gerçek bir insanla sohbetin getirdiği o karşılıklı sıcaklık yoktu. Evet, AI bana “süper arkadaş canlısı” görünecek şekilde programlanmıştı, ama ben yine de duygusal bir bağ kuramıyordum. Bir süre sonra sohbetler ruhsuz gelmeye başladı. Aslında her anlamlı sohbetin özünde duygusal bir bağ olduğunu söyleyen o meşhur sözü resmen deneyimlemiş oldum: “Duygusal bağ olmadan sohbetin akışı da olmuyor” diyebilirim
İşte ben de bu noktada, yapay zekâ uygulamalarının bana yalnızca belirli bir noktaya kadar yardımcı olabileceğini anladım.
Yapay zekâ destekli uygulamalarda aradığım samimiyeti bulamayınca, popüler dil platformlarına yönelmeye karar verdim. Öncelikle bu deneme sürecimde isimlerini sıkça duyduğum Cambly ve Preply platformlarını tercih ettim. Bunun nedeni ise bu platformların gerçek hocalarla ders yapma imkânı ile birlikte bu iki platform, yapay zekâ özellikleri de sunuyordu. Ancak bu platformlardaki deneyimlerim biraz karışıktı ve eleştirel bir gözle bakmam gerekirse birkaç noktada hayal kırıklığı da yaşadığımı söylemeliyim.
Öncelikle, her iki platformda da karşılaştığım yapay zekâ asistanları beklentimin oldukça altında kaldı. Cambly’de denediğim AI sohbet modu, adeta basit bir ChatGPT arayüzünden farksızdı. Evet, sorularımı yanıtlıyor ama beni tanımıyor, ihtiyaçlarıma göre uyarlanmıyordu. Hiçbir kişisel dokunuş veya benim öğrenme geçmişime dair bir hafıza yok gibiydi. Nitekim yapılan bir incelemede de Cambly AI özelliğinin henüz beklenen seviyede kişiselleştirilmiş bir öğrenme deneyimi sunamadığını belirtiyor. Hem Preply hem de Cambly deneyimlerimi gelin bir artı - eksi tablosunda inceleyelim:
| Platform | Artılar | Eksiler |
|---|---|---|
| Cambly |
Gerçek bir eğitmen ile ders yapma imkanı. Kampanyalar ile daha uygun fiyatla eğitim alabilme şansı. Derslerde kolay kolay aksaklık yaşanmaması. |
AI desteğinin ciddi anlamda yetersiz kalması. Kampanyalarının nadir olması. Düzenli olarak aynı eğitmenle çalışamamak. Eğitmenlerin hepsinin anadili İngilizce olmaması. Üstelik ders yaptığınız kişilerin eğitmen bile olmaması. Müşteri hizmetlerine ulaşmanın çok zor olması. |
| Preply |
İstediğiniz fiyattan eğitmenle çalışabilme şansı. Seçtiğiniz eğitmenle ilerleyebilme şansı. |
Kampanya yapılmaması. Doğru eğitmeni bulabilmenin oldukça zorlayıcı olması. Eğitmenlerin öğrencilere eşit davranmaması. Oldukça fazla teknik aksaklıklar yaşanması. Türk bir müşteri hizmetinin bulunmaması. |
Bu tablodaki deneyimlerime benzer deneyimler yaşayan pek çok kullanıcı da buldum. Öncelikle Cambly hakkında yapılan kullanıcı yorumları şu şekilde karşıma çıktı:
“Gerçekten de benim deneyimimde Cambly’nin yapay zekâ asistanı, basit bir sohbet botundan öteye gidemedi. Hatta bir keresinde verdiğim mesaja yaklaşık 1 saat boyunca cevap alamadığım bile oldu – düşünün, 7/24 yardımcı olmasını beklediğiniz bir AI, hız konusunda bu kadar aksak çalışabiliyor”
“müşteri destek biriminin yavaş olduğu platform. yanlışlıkla grup ders paketi aldım. iptali için dönüş bekliyorum.”
“taleplerimizin çok da dikkate alınmadığını fark ettim. sanki "yenileri geliyor, eskiler önemli değil" bakış açısı var (bu kadar reklamla birileri mutlaka gelir). bir sorun yaşadığımda müşteri temsilcisine ulaşmak ve yanıt almak oldukça yorucuydu.”
Preply tarafında da durum pek farklı değildi. Aslında Preply’de doğrudan doğruya öğrenciye yönelik bir AI sohbet asistanı bulamadım; onların yapay zekâyı daha çok platform içinde farklı şekillerde (muhtemelen öğretmenlere araç olarak) kullandığını hissettim. Yani kişiselleştirme konusunda Preply de beni tatmin edemedi. Orada da sanki ChatGPT’yi alıp sistemin içine koymuşlar fakat öğrenciyle etkileşimi derinleştirecek bir entegrasyon yok gibiydi.
Bir de Preply’nin internetteki kullanıcı yorumlarını inceleyelim. Özellikle Trustpilot, Google Play yorumları, Şikayetvar ve Ekşi Sözlük gibi kaynaklarda diğer kullanıcıların neler yaşadığına göz atacağız ancak gördüğüm kadarıyla benim hissettiklerimi paylaşan bir hayli kişi var:
“bir hoca ile parasını ödeyip randevulaştık. kendisi de onayladı. ders saatine 10 dk kala çat, işte uslumühendis benim diğer dersim var vs. giremeyeceğim. ertesi gün aynı saate ayarladım dersini.ne oluyor baba oluyor insan tabi ama, e tamam. aman neşemiz kaçmasın ali rıza bey modunda kabul ediyor insan. ertesi gün hazırlan et, kendi programını sonuçta bu derse göre hazırlıyorsun. gene 10 dk kala aynı mesaj. uslumühendisciğim canım bebişim, dersi yapamayacağız. başka bir dersim var. aynı zamanda yüzme dersi veriyorum kusura bakma. yarına erteledim. 3. gün gene 10 dk kala… preply e yazdım tabi, bu ne iş hacı diye. ekran görüntüleri vs. e biz size başka ders verelim. istemiyorum yav paramı verin diyorum. yok. para da gitti böylece.”
Benzer şekilde Ekşi Sözlük’te Preply ile ilgili bir yorumda, bir başka kullanıcı da derslerinin defalarca iptal edilmesinden şikâyetçiydi:
“...10 günde toplamda 5 kere iptal edildi dersim... 15 dk kala hoca iptal etmiş. resmen rezillik. kimseye tavsiye etmiyorum”
Gerçekten de Preply’de buna benzer bir tutarsızlık ben de yaşadım. Ders için sözleştiğiniz öğretmen son anda iptal edebiliyor ve siz boş yere beklemiş oluyorsunuz. Platformun bu tür durumlarda öğrenciye yeterince destek olmaması ise ayrı bir problem.
“Hiçbir şekilde para iadesi alamıyorsunuz. Müşteri temsilcisinin söylediği tek şey 'çok üzgünüm, size bir ders için deneme promosyonu veriyoruz' oluyor. Siz derse katılamadığınızda para iadesi olmuyor. Aynı şekilde hoca derse katılmadığında yine para iadesi olmuyor.”
“Preply'den ders aldım eğitmen 2 ay boyunca dersleri erteledi. Derslerimi yapamıyoruz bu yüzden İade talep ediyorum ve derslerimi iptal etmek istiyorum. Preply'ye ulaşabileceğim herhangi bir numarada bulamadım.”
Müşteri hizmetlerine ulaşmakta sorun yaşayanlar yalnızca Preply’de de değil. Örneğin, Cambly hakkında Şikayetvar sitesinde denk geldiğim bir şikâyette bir kullanıcı para iadesi konusunda ciddi sıkıntı yaşamıştı:
“Cambly, para almaya gelince parayı alıyor fakat iade yapmıyor... İptal ve iade talebi gönderdim... hâlâ iade yapılmadı. E-posta gönderiyorum, indirim teklifi ile cevap veriyorlar. Böyle bir durum kabul edilemez.”
Bu yorum Cambly’nin de müşteri hizmetleri ve iade politikası konusunda ne denli eleştiri aldığını gösteriyor.
Kısacası, Cambly ve Preply gibi büyük platformlarda yapay zekâ desteği ya çok yüzeysel kaldı ya da hiç yoktu. Üstelik insan faktörü devreye girdiğinde de istikrar sorunları, iletişim kopuklukları yaşanabiliyor. Kullanıcı yorumlarını taradıkça, bu platformların aslında reklamlarında vaat ettikleri kusursuz deneyimi her zaman sunamadıklarını gördüm.
Trustpilot skorlarına baktığımızda da benzer bir tablo çıkıyor: Örneğin Cambly’nin Trustpilot puanı 5 üzerinden 2.1 olarak belirtilmiş ki bu oldukça düşük bir memnuniyet oranı demek. Preply’nin puanı biraz daha yüksek (3.9) görünse de özellikle ücret iadesi ve öğretmen kalitesi konularında sert eleştiriler alıyorlar. Hatta bazı kullanıcılar Preply için “müşteri hizmetleri berbat, platform güvensiz” gibi ifadeler kullanmış ki bu da dikkat çekici.
Tüm bu deneyimler ve okuduklarım sonucunda şunu anladım: Tek başına yapay zekâ eğitmeni ya da sadece genel bir platformun AI eklentisi benim aradığım etkiyi yaratmıyor. Hem duygusal açıdan tatmin olabileceğim hem de tutarlı bir öğrenme deneyimi yaşayabileceğim bir platforma ihtiyacım vardı. İşte bu arayış beni Flalingo’ya yöneltti.
Flalingo’yu ilk duyduğumda Preply ve Cambly’den farklı bir şekilde yapay zekâ ve İngilizce eğitimini bir araya getirmesi oldukça dikkatimi çekti. Yani birçok deneyimimden sonra asıl aradığım insan dokunuşu ile yapay zekâ teknolojisinin dengesini mükemmel bir şekilde sunuyor. Peki bu mükemmel denge nasıl mı sağlanmış?
Öncelikle Flalingo’da derslere yabancı ve gerçek bir eğitmen ile giriyorsunuz. Benim eğitmenim Amerikalı olan Steve idi. Her hafta belirli gün ve saatlerde online olarak Steve ile bire bir ders yapıyoruz. Derslerimiz tıpkı Cambly veya Preply’deki bire bir dersler gibi sohbet odaklı geçiyor, ancak bir farkla: Arka planda Flalingo’nun yapay zekâ asistanı FLAI bizim konuşmamızı dinliyor ve analiz ediyor. Evet, yanlış duymadınız, FLAI derste pasif bir dinleyici gibi ancak ders bitiminde aktif hale geliyor.
Her dersin sonunda FLAI bana o derse ait bir rapor sunuyor. Bu raporda neler mi var? Örneğin:
Hatta konuşurken kaç farklı zaman (tense) kullanmışım gibi detaylar da mevcut.
İlk gördüğümde ben de şaşırdım çünkü FLAI gerçekten de benim dil performansımı çok yönlü analiz edebiliyor. Sadece bu da değil; her bir kategori için nerede eksiğim varsa onu belirtiyor ve öneriler sunuyor. Mesela bir dersimde, kelime bilgimin yeterli olmadığını bu konuda kendimi geliştirmem gerektiğini raporunda bir not olarak ekledi.
İşte bu bence devrim niteliğinde bir olay. FLAI, benim kişisel koçum gibi çalışıyor ama aynı zamanda öğretmenimin de işini kolaylaştırıyor. Flalingo’daki bu öğretmen + FLAI iş birliğini biraz teknik açıdan açıklamam gerekirse: FLAI’nin çıkardığı rapor yalnız bana değil, eğitmenim Steve’e de gidiyor. Yani Steve, ders boyunca benimle sohbet ederken belki gözden kaçırabileceği ayrıntıları ders sonunda FLAI raporunda net bir şekilde görüyor. Bir bakıma, FLAI öğretmenin ikinci gözü gibi. Neyi iyi anlamışım, nerede tökezliyorum anında tespit ediyor.
Örneğin, grameri anlıyorum ama cümle kuramıyorsam, FLAI bunu raporluyor ve bu durum öğretmenin de dikkatinden kaçmıyor. Sonraki derste Steve, "Geçen derste yeni öğrendiğimiz kuralı kullanmada zorlanmışsın, hadi bu konuyu pekiştirelim" diyerek konuya yönelik ekstra pratik yaptırıyor. Hatta FLAI belirli ödevler de öneriyor; örneğin dinleme becerimi geliştirmek için belli bir podcast bölümü önermek gibi.
Bu noktada öğretmen, FLAI’nin önerdiği ödevi uygun bulursa bana iletiyor. Yani FLAI, öğrenci ile öğretmen arasında bir takım çalışmasını mümkün kılıyor ve eğitim süreci bu sayede çok daha sağlıklı ilerliyor.
Öğretmenim Steve ile aramda geçen bir konuşmadan küçük bir alıntı yapayım: Bir ders sonunda FLAI raporumu birlikte incelerken Steve bana dönüp "Bu yapay zekâ harika, senin en çok nerede zorlandığını anında görüyorum ve buna göre ders planlıyorum. Eskiden bazı tekrar eden öğrenci hatalarını fark etmem birkaç ders alabiliyordu, şimdi hemen tespit edip üzerinde çalışabiliyoruz" dedi. Bu sözler beni hem şaşırttı hem de mutlu etti doğrusu. Çünkü bir öğrenci olarak benim eksiklerimi kapatmak için çabalayan yalnız ben değilim, öğretmenim de kendini geliştiriyor ve bunu yaparken yapay zekâdan güç alıyordu. FLAI sayesinde Steve de daha iyi bir eğitmen olma yolunda adımlar atabildiğini söyledi. Örneğin benim konuşma hızım ve telaffuzum hakkında FLAI’nin detaylı verilerini görünce, bunları geliştirmek için yeni alıştırmalar hazırlamış. Kısacası, Flalingo’daki eğitmen + AI kombinasyonu her iki tarafın da gelişimini destekleyen bir döngü yaratıyor.
Tabii burada en önemli noktalardan biri de insani bağ meselesi. Flalingo’da gerçek bir öğretmenle çalıştığım için, diğer AI uygulamalarında hissettiğim o duygusal boşluk kesinlikle yok. Steve ile sadece ders işlemiyoruz; aynı zamanda günlük hayat, kültürel farklar, espriler gibi paylaşımlarda da bulunuyoruz. Yani bir öğrenci-öğretmen ilişkisinin getirdiği motive edici unsurlar da var. Eğer siz de Steve’i merak ediyorsanız karşıma çıkan bir YouTube videosunda başka bir kullanıcı da Steve ile yaptıkları bir dersi paylaşmış belki bu video size de bir fikir verebilir.
Derste hata yaptığımda karşımda anlayışlı bir insanın olduğunu bilmek, çekinmeden soru sorabilmek, hatta bazen dersten birkaç dakika önce havadan sudan sohbet etmek bile öğrenme motivasyonumu artırıyor. FLAI ise bu ilişkinin arka planda kalan dahi çocuğu gibi. Bizi izliyor, notlarını alıyor ve ders bitince “bakın şöyle şöyle yaptınız, bunları geliştirin” diyor. Ama asla sohbetimizin doğallığını bozmuyor, çünkü gerçek zamanlı bir müdahalede bulunmuyor. Bu denge, benim açımdan mükemmel bir öğrenme deneyimi sağladı.
Burada kişisel bir deneyimimi daha paylaşmak istiyorum: İlk kez bir derste uzun bir İngilizce konuşma yaptığımda, normalde heyecandan birçok hata yaparım. Steve ile konuşurken yine birkaç dilbilgisi hatam olmuş. Ders sonunda FLAI raporunda baktım, o an söylediklerimi kaydedip doğru formlarıyla yan yana göstermiş. Sanki kendi kişisel çalışma notlarımı tutan bir asistanım var!
Bu, dersten sonra kendi başıma çalışırken o hatalarımı kolayca gözden geçirmemi sağladı. Ertesi ders aynı hataları yapmamak için özellikle dikkat ettim ve gerçekten gelişme kaydettiğimi gördüm. Açıkçası, daha önce hiçbir platform bana bu kadar somut ve hızlı geri bildirim vermemişti.
Deneyimlerimin sonunda vardığım nokta şu: Yapay zekâ eğitmenleri tek başına yeterli değil, ama onları tamamen yok saymak da hata olur. Sosyal ve duygusal destek olmadan, tek başına bir AI ile dil öğrenmek insanı bir yere kadar götürüyor. Ben o sınırı kendi adıma gördüm. Bir süre sonra motivasyonumu, hevesimi kaybetmeye başlamıştım çünkü karşımdaki kişi “canlı bir insan” değildi.
Oysa dil dediğimiz şey, insanla iletişim kurmak demek. Dolayısıyla, insani etkileşim bence eğitimin kalbinde yer almalı. Nitekim başka bir kaynakta okuduğum bir ifade bunu çok güzel özetliyor:
“En iyi öğretmenler, yapay zekânın taklit edemeyeceği duygusal destek, sorumluluk takibi ve kişiye özel rehberlik sağlarlar.”
Tam da bu yüzden, ideal çözümün insan ve yapay zekânın işbirliği olduğuna inanıyorum. Flalingo ve FLAI ikilisi benim için tam da bu idealin vücut bulmuş hali diyebilirim. Yapay zekânın hız, analiz gücü ve tarafsız geri bildirim sağlama gibi avantajları, gerçek bir öğretmenin empatisi, deneyimi ve esnekliği ile birleşiyor.
Sonuç olarak, öğrenen kişi hem kendini güvende ve motive hissediyor hem de teknolojinin getirdiği tüm nimetlerden faydalanıyor. Üstelik bu sadece benim deneyimim değil, gördüğüm kadarıyla birçok öğrenci de benzer şekilde düşünüyor. Flalingo hakkında internette rastladığım yorumlarda, özellikle FLAI destekli derslerden sonra öğrencilerin ilerleme hızlarının arttığı ve derse bağlılıklarının güçlendiği vurgulanıyordu. Gerçekten de, Flalingo’nun öğrenci memnuniyeti gerek Şikayetvar (91/100) gerek diğer platformlarda oldukça yüksek puanlar almış durumda hatta bir yerde 9.8/10 gibi bir skor aldığını gördüm! Bu da platformun kullanıcıların deneyimine olumlu yansıdığını gösteriyor.
Eğer siz de benim gibi yapay zekâ tabanlı uygulamaları denediyseniz ve bir şeylerin eksik olduğunu hissettiyseniz, Flalingo’ya bir göz atmanızı tavsiye ederim. Sosyal ve duygusal desteğin yapay zekâ ile harmanlandığı bu yeni nesil model, benim İngilizce öğrenme serüvenimi yeniden heyecanlı hale getirdi. Kendi deneyimimi paylaştım; umarım sizler için de faydalı olmuştur. Unutmayalım, eğitimde önemli olan dengeyi bulabilmek: Teknolojinin gücünü insan dokunuşuyla birleştirdiğimizde öğrenme gerçekten keyifli ve verimli oluyor.
İngilizce öğrenme yolculuğunuzda başarılar dilerim!
Kullanıcı Tavsiyelerine Göre Sıralandı
